Mirza Mohammad Reza Kalhor

میرزا محمد رضا کلهر

He is one of the great calligraphers of the Qajar (1789-1925) period.

Mirzai Kalhor is known as a calligrapher who lived art for art and really loved artistic interactions, the concept of creating art for art's sake ripples through his works and thoughts. 

He didn't think about anything other than art and calligraphy, he was so engrossed in his work there was never the need for anything else.

Toiling for many hours and drowning in one's inner state is one of his distinct characteristics, his immersion meant he was reluctant to take on any students, apart from what was necessary in order to cover his daily cost of living, so he can remain absorbed by his work.

There aren’t many original works of Mirza left, most of them are merely fragments and torn pieces of his works that others have collected, and copies from several books of his calligraphy, which are also commissioned by others.

His respect and appreciation for calligraphy was at the same time that the printing industry entered the country and the calligraphy of books started to decline due to the spread of the lithography industry.

For this reason, he made changes according to the requirements of that time and to revive calligraphy and perhaps preserve it.

These changes are to accompany printing ink and the possibility of calligraphy with it for stone printing, which has its own requirements, and these requirements also created changes in the calligraphy method.

In fact, Mirza made a fundamental change to the aesthetic basis of the Nastaliq line of his time and actually did the same thing that Mir Ali Heravi or Mir Emad had done in their time.

He sought to adapt his calligraphy method to print writing, including one-step writing, which means writing a word with a compound impression to the end, even without removing the pen from the paper, which created curve in calligraphy which followed to a fundamental change in the design of letters.

The majority of these changes is the point size criterion.

Mirza changed Mir Emad's six-point to five-point, which caused the letters to become shorter and fatter as a result.

 The main changes are as follows;

_ Increasing strength in the thinner part of words and letters

_ Plural writing (avoid writing nouns with spaces)

_ Minimize the points in writing 

_ Shortening the A ( آ ) and M ( م )

_ Reducing the curvature the L (ل )

_ Fundamental change in composition: raising and mounting words and nouns on top of other words to create a thicker skeleton.

Mirza is considered to be the counterpart of Western painters such as Giotto, Michelangelo, Donato, Cézanne and Monet.

Today, Mir Emad is considered the owner of the old style and Mirza the owner of the new style.

After him, many students followed his way.

the Iran Calligraphers Association and many talented calligraphers in our time are indebted by him and keep his memory alive through the years.

او از بزرگان خوشنویسی  دوره ی قاجار است

 میرزای کلهر را خوشنویسی می‌دانند که هنر را به مثابه هنر زندگی می‌کرد و بواقع عاشق کنش هنرمندانه بود و مفهوم هنر برای هنر در آثار و اندیشه‌اش موج می‌زد 

جز برای هنر و خوشنویسی به رفتار دیگری نمی‌اندیشید آنچنان مستغرق نوشتن و لذت بردن می‌شد که جز آن گویا نمی‌دید و یا اینکه نمیخواست

ساعتهای متمادی مشاقی کردن و در احوالات درون خود و خط غرقه شدن از خصوصیات بارز اوست هم از این روست که شاگردی نمی‌پذیرفت جز چند تنی آنهم برای ارتزاق اندک روزانه 

از میرزا آثار زیادی در دست نیست عمده آن تکه‌های پاره شده‌ی مشق و جستجوست که دیگران جمع آوردند و نیز چندین کتاب کتابت شده که آنهم سفارش دیگران است

او زمانی خوشنویسی را ارج می‌نهاد که صنعت چاپ وارد کشور گردید و خوشنویسی کتابت رو به افول نمود به دلیل رواج صنعت چاپ سنگی

به همین سبب تغییراتی را به اقتضای آن روزگار و برای احیای خوشنویسی و ای بسا حفظ آن ایجاد نمود 

این تغییرات جهت همراهی مرکب چاپ و امکان خوشنویسی با آن برای چاپ سنگی است که الزامات خاص خود را به همراه دارد و این الزامات تغییراتی را نیز در شیوه خوشنویسی ایجاد نمود

در حقیقت میرزا اساس استتیکی خط نستعلیق زمان خود را تغییری بنیادین نهاد و در واقع همان کاری را انجام داد که میرعلی هروی و یا میرعماد در زمان خودشان به عمل آورده بودند 

او به دنبال تطبیق روش خوشنویسی خود با چاپ‌نویسی بود از جمله یکسره‌نویسی یعنی با یک برداشت مرکب کلمه‌ای را تا انتها نوشتن، حتی بدون برداشتن قلم از روی کاغذ که این امر سبب چاق‌نویسی در خوشنویسی گردید 

 در واقع او تغییراتی بنیادین در طراحی حروف بنا نهاد، عمده این تغییرات معیار اندازه نقطه است 

میرزا نقطه شش‌دانگی میرعماد را به نقطه پنج‌دانگی تغییر داده که این رفتار سبب کوتاه‌تر گشتن حروف و در نتیجه آن چاق‌تر شدن گردید 

به طور کلی عمده این تغییرات به شرح ذیل است؛

افزایش قوت در قسمت نازک‌تر کلمات و حروف - 

 جمع‌نویسی (پرهیز از فاصله‌دار نوشتن مفردات) -

 کوچک کردن نقطه‌ها در کتابت -

 کوتاه کردن الف‌ها و میم‌ها -

 کم کردن تعقر شکم دال -

 حذف سنت‌های دوره میرعلی هروی در انتخاب کشیده‌ها و شکل آن‌ها -

 تغییر اساسی در ترکیب: بالا بردن و سوار کردن کلمات و مفردات بر روی کلمات دیگر برای ایجاد اسکلت‌بندی قطورتر 

میرزا را قرینه نقاشان غربی چون جوتو، میکل‌آنژ، دوناتو، سزان و مونه می‌دانند

امروزه میرعماد را  صاحب سبک قدیم و میرزا را صاحب سبک جدید می‌دانند 

پس از او شاگردان بسیاری رهروش گردیدند  چنان‌ که انجمن خوشنویسان ایران و بسیاری خوشنویسان توانمند در روزگارما وام‌دار اویند و یادش را در خاطره‌ها زنده می‌دارند 

تا باد چنین بادا